Với người dân Thái Bình thì niềm kiêu hãnh là công trình kiến trúc độc đáo của ngôi Chùa Keo cổ kính, về tinh thần lao động cần cù, sáng tạo của cư dân vùng châu thổ Sông Hồng với một nền văn minh lúa nước huy hoàng và hào khí của tiếng trống năm 1930 vẫn còn nguyên âm hưởng. Còn các thế hệ người Đồng Thanh (Vũ Thư - Thái Bình) cũng có một niềm vinh dự lớn là chủ thể của di tích lịch sử văn hóa tâm linh Phúc Sơn Tự ( thường gọi là chùa Đồng Đại, xã Đồng Thanh, huyện Vũ Thư, Tỉnh Thái Bình) cùng với chiến công của trận kỳ tập bốt Thanh Hương thời kháng chiến chống Pháp và danh hiệu làng nghề truyền thống ngày nay.
Là những người con của đất Mẹ Đồng Thanh chắc chắn ai cũng có những kỷ niệm về ngôi chùa cổ này nổi tiếng với hai cây Đại có tuổi thọ gần 700 năm lịch sử . Tương truyền, ngày xưa vào một dịp lễ hội, có một chính khách về vãng cảnh chùa, đứng trước hai cây Đại, vị khách nọ đã không giấu được sự ngưỡng mộ, lòng đầy cảm hứng viết lên một câu thơ mà nhiều người ngày nay vẫn coi như là một vế đối :
" Chùa Đồng Đại, có hai cây đại, vừa đại vừa to "
“Được sinh ra và lớn lên trên mảnh đất này. Lại may mắn được nhiều lần vào Nam, ra Bắc. Được hành quân đi chiến đấu qua nước bạn Lào và trực tiếp làm nhiệm vụ Quốc tế tại Căm Pu Chia - đất nước của những chùa chiền, điện đài, lăng tẩm - Nhưng quả thật tôi chưa từng thấy có cây Đại hoa trắng nào có tuổi thọ cao và to đẹp như hai cây Đại ở chùa Đồng Đại” đây là mọt trong lời nhận định của bác Nguyễn Duy Thành từng chia sẻ.
Trải qua bao thăng trầm của lịch sử. Mặc cho " vật đổi, sao dời ", " sông lở, cát bay ", cùng với những tác động của thời gian và thủy, hỏa, đạo tặc, song hai cây Đại đó vẫn trường tồn, vững vàng cùng năm tháng.
Từ ngày cách mạng thành công, đất nước hòa bình, thống nhất, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Nhân dân 3 làng Đồng Đại, An Điện và Thanh Hương đã nêu cao tinh thần đoàn kết, đồng tâm, đồng sức, đồng lòng xây dựng quê hương Đồng Thanh ngày thêm đổi mới.
Bức tranh toàn cảnh của đất Mẹ Đồng Thanh ngày nay không chỉ là những ngôi chùa cổ tôn nghiêm, trầm mặc, cây đa, cây Đại, giếng nước, sân đình, dinh, phủ… do ông cha ta đã bao đời gìn giữ, để lại mà vẫn còn phảng phất đâu đây hình ảnh của Văn Chỉ, đền Quan Thánh, Đền Giáp Nhất, ...rêu phong cổ kính, mãi còn in sâu trong trí nhớ và ký ức của mỗi người. Giờ đây khi đất nước thay da đổi thịt, cơ sở hạ tầng khang trang, sạch đẹp với cây cầu Tịnh Xuyên sừng sững, vắt qua dòng Trà Lý êm đềm nối liền hai bờ tả, hữu, là đường giao thông liên tỉnh , huyện với lưu lượng giao thông tấp nập, là đường bê tông thôn xã rợp sắc hoa và lung linh ánh điện đủ màu ... Diện mạo Đồng Thanh ngày càng khởi sắc, thay đổi từng phút, từng giờ...
Khi du khách dừng chân, không chỉ được tham quan những danh lam thắng cảnh mà còn được trải nghiệm rất nhiều hoạt động vui và bổ ích như được hòa mình làm các công việc của người nông dân là : cùng cuốc đất, cấy lúa, cùng trồng rau và đặc biệt bạn còn được tham gia làm bánh, làm cốm,... rồi cùng nhau đến những vườn hoa cải để lưu lại nhưng bức ảnh tuyệt đẹp khi về với nơi đây.
Phạm Yến
