Nói về pháo đất, hiện Đông Hưng còn có một số xã bảo tồn môn nghệ thuật trình diễn dân gian này như: Xã Đông Cường, Mê Linh, An Châu, Phú Lương, Đông Sơn, Đông Phương, Phú Châu, Minh Phú. Tuy nhiên trò chơi này diễn ra thường xuyên và phát triển mạnh ở xã Đông Cường, Mê Linh, An Châu, Phú Lương. Theo truyền ngôn thì tục chơi pháo đất xuất phát từ thời Hai Bà Trưng và phát triển mạnh vào thời Lý– Trần truyền lại đến ngày nay và gắn với truyền thuyết dân làng đánh giặc, làm pháo đất quăng theo dây chuyền tạo tiếng nổ liên thanh vào ban đêm khiến cho giặc hoảng sợ mà rút lui. Đất làm pháo phải là đất sét màu xám chì hay còn gọi là đất sét mề gà nằm cách mặt đất 1 - 2m, có độ dẻo cao, ít bị dính tay. Đất lấy về được phơi khô, đập nhỏ và nhào cho thật dẻo. Sau đó, đất phải được lọc nhiều lần để loại bỏ cát và tạp chất. Bông gòn sẽ được trộn chung với đất theo tỷ lệ phù hợp để đất dẻo hơn, pháo khó đứt hơn, vật dụng chuẩn bị làm pháo bao gồm: Kéo cắt đất, dao, vồ, nống, manh, xô hoặc chậu đựng nước, chổi quét.
Màn gieo pháo của các đội thi đấu
Pháo đất là trò chơi dân gian có lịch sử lâu đời, mang nhiều ý nghĩa sâu sắc và trường tồn đến ngày nay. Pháo đất được diễn ra tại một số hội làng và vào các dịp lễ tết, mặc dù đây là một trò chơi dân gian đòi hỏi phải có sự khéo léo về kỹ thuật và có sức khoẻ nhưng lại có sức hút rất đặc biệt với mọi lứa tuổi, nhất là thế hệ trẻ. Pháo đất còn là hoạt động nhằm tôn vinh, bảo tồn, phát huy các loại hình di sản văn hóa dân gian, gắn với bảo tồn và phát huy tiềm năng du lịch, phát triển kinh tế - xã hội; tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân, tạo không khí vui tươi phấn khởi, làm phong phú đời sống tinh thần của nhân dân.
Hội thi pháo tại xã Phú Lương đồng đảo bà con đến cổ vũ cho các đội thi đấu
Ngày nay du khách về Đông Hưng ngoài thăm quan các di tích lịch sử văn hoá, lễ phật cầu bình an còn được tham gia trải nghiệm nhiều loại hình nghệ thuật trình diễn dân gian như Chèo làng Khuốc, Múa Rối nước, làm pháo đất, làm bánh cáy...
Minh Thu
