Để được công nhận là khu dự trữ sinh quyển cần đáp ứng được 7 tiêu chí như đa dạng về sinh thái, có giá trị bảo tồn đa dạng sinh học cao… Hiện nay, nước ta có 11 khu dự trữ sinh quyển được UNESCO công nhận, trong đó có Khu dự trữ sinh quyển châu thổ sông Hồng. Tỉnh Thái Bình vinh dự có 2 Khu dự trữ sinh quyển nằm trong Khu dự trữ sinh quyển châu thổ sông Hồng là Khu bảo tồn thiên nhiên Tiền Hải và Khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Thái Thụy.
Khu bảo tồn thiên nhiên Tiền Hải được thành lập theo Quyết định số 2159 ngày 26/9/2014 của Ủy ban nhân dân tỉnh Thái Bình. Khu bảo tổn có diện tích khoảng 14.200 ha nằm trên địa bàn 3 xã Nam Hưng, Nam Phú và Nam Thịnh, bao gồm diện tích rừng ngập mặn, đất bãi bồi và đất ngập mặn. Khu bảo tồn gồm 9.000 ha thuộc khu vực bảo vệ nghiêm ngặt, 3.500 ha phục hồi sinh thái và khoảng 1.700 ha vùng đệm, là một trong những vùng lõi quan trọng của Khu dự trữ sinh quyển châu thổ sông Hồng. Khu bảo tồn là nơi trú ngụ của trên 200 loài chim, trong đó có gần 160 loài chim di cư, hơn 50 loài chim nước với nhiều loài quý hiếm có giá trị bảo tồn gen, ghi trong sách đỏ Việt Nam như: cò thìa, rẽ mỏ thìa, choắt chân vàng lớn, cò trắng Trung Quốc... Các loại cá ở khu bảo tồn phong phú với trên 100 loài, một số loài có giá trị xuất khẩu như: cá vược, cá đối vằn, cá bớp, cá lác, cá nhệch, cá thủ vàng...
Về thực vật, khu bảo tồn có trên 100 loài, có 43 loại cây có thể làm thuốc. Ngoài ra, có khoảng 113 loài côn trùng, 37 loài lưỡng cư, bò sát trong đó có 4 loài thuộc diện quý hiếm, cần bảo tồn và được ghi trong sách đỏ Việt Nam.
Trong khu bảo tồn có 2 cồn cát lớn là: Cồn Vành có diện tích 2.000 ha và Cồn Thủ có diện tích 50 ha.
Khu bảo tồn có diện tích 6.560 ha nằm trên địa bàn các xã Thụy Trường, Thụy Xuân, Thụy Hải, Thái Đô, Thái Thượng và thị trấn Diêm Điền, trong đó phân khu bảo vệ nghiêm ngặt có diện tích 1.500 ha; phân khu phục hồi sinh thái có diện tích 4.800 ha và phân khu dịch vụ - hành chính có diện tích 260 ha. Hiện nay khu bảo tồn có trên 1.000 loài động sống trong các hệ sinh thái rừng ngập mặn, bãi triều và vùng cửa sông. Khu bảo tồn có 1 cồn cát là Cồn Đen thuộc xã Thái Đô với dải cát dài khoảng 3 km.
Khu vực rừng ngập mặn là nơi sinh sống của nhiều loại hải sản có giá trị kinh tế cao như tôm, cua, sò… là điều kiện thuận lợi để người dân khu vực Khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Thái Thụy và Khu bảo tồn thiên nhiên Tiền Hải phát triển nghề nuôi trồng thủy hải sản. Không những vậy, hai khu bảo tồn còn có tiềm năng lớn về du lịch sinh thái, tham quan, trải nghiệm và tìm hiểu thế giới tự nhiên. Tỉnh Thái Bình đã tiến hành quy hoạch và khai thác khu du lịch sinh thái Cồn Vành (huyện Tiền Hải), khu du lịch thái Cồn Đen (huyện Thái Thụy). Nơi đây có hệ sinh thái rừng ngập mặn phong phú với nhiều loài thực vật như sú, vẹt, bần, thông, trên 200 loài hải sản có giá trị và nhiều loài chim quý hiếm. Tham quan 2 khu du lịch, du khách có thể tham gia các trò chơ như lướt sóng, chèo thuyền, câu cá, khám phá khu rừng ngập mặn, đặc biệt là thưởng thức những món ăn đặc sản nơi đây như gỏi nhệch, nộm sứa, các loại ốc biển, ngao, tôm sú…
Bảo tồn sự đa dạng sinh học trong các khu dự trữ sinh quyển là điều kiện thuận lợi để tỉnh Thái Bình phát triển đa dạng các loại hình kinh tế gắn với hệ sinh thái rừng ngập mặn.
Nguyễn Huyền
